Hoewel gokken in Nederland dieper in onze cultuur is ingebed dan we ons misschien bewust zijn, was Nederland erg laat met het toestaan van online gokken. Het land dat de oudste loterij ter wereld huisvest, de Staatsloterij is bijna 300 jaar oud, stond online casino’s pas in 2021 officieel toe.
Dat wil niet zeggen dat Nederlanders niet al tientallen jaren zonder problemen online konden gokken, want hoeveel officieel verboden kon je zonder problemen terecht bij een van de vele casino sites die zelfs officiële vergunningen of licenties hadden, alleen niet van de Nederlandse kansspelautoriteit. Pas toen het Nederlandse vergunningstelsel in 2019 vorm begon aan te nemen, werd er begonnen met het handhaven van het verbod.
Onder dreiging van hoge boetes en het worden uitgesloten van het aanvragen van een Nederlandse vergunning wanneer die beschikbaar zouden komen, stopten vrijwel alle grote gokbedrijven, maar niet alle, met het weren van de Nederlandse speler. Ironisch genoeg betekent dit dat er talloze spelers bij illegale en vaak onbetrouwbare casino’s zijn gaan spelen omdat ze jarenlang geen alternatief meer hadden.
Dit is ironisch omdat het hoofddoel van de nieuwe Wet Kansspelen op Afstand juist is om spelers naar legaal aanbod te ‘kanaliseren’. Maar om in dat jargon te blijven, waar moet het water heen als je wel een dam bouwt, maar het kanaal nog niet gegraven is?
Het openstellen van de Nederlandse markt
Op 1 april 2021 werd eindelijk de langverwachte wet KOA van kracht. Terwijl de landen om ons heen al jaren ‘gereguleerd’ waren, heeft Nederland er ruim 10 jaar over gedaan. Bovendien vond de daadwerkelijke opening van de eerste online casino’s pas op 1 oktober van dat jaar plaats.
De opening op zichzelf verliep vrijwel probleemloos, na een kleine hapering van het CRUKS systeem, openden tien online casino’s hun digitale deuren. De verwachtingen waren hoog, want volgens een rapport van Motivaction spendeerden Nederlanders 500 miljoen euro per jaar bij illegale casino’s.
Het exploiteren van online casino’s zoals 777 kost maar een fractie van wat een fysiek casino, zoals een vestiging van Holland Casino, kost, dus de hoeveelheid winst die te behalen valt is enorm. Het was voor de kenners dus ook geen verrassing dat er direct een enorme strijd om de speler bestond. Voor de politiek gold dit helaas niet.
Reclame, reclame, reclame
Hoewel er tal van andere zaken geen schoonheidsprijs verdienen, was de stortvloed aan reclame het hele land en doorn in het oog. Online of offline, links en rechts, voor en achter werd je doodgegooid met reclames, de ene nog irritanter dan de andere. Het zal ook helemaal niemand verbaasd hebben dat de Loden Leeuw awards voor de meest irritante reclames in 2022 naar Toto en de oud-voetballers Andy van der Meijde, Sjaak Swart, Wesley Sneijder en Wim Kieft gingen, de laatste vier voor hun rol in de reclames van BetCity.
Hoewel het winnen van een prijs altijd een prestaties is, hoe slecht dan ook, moeten we hierbij opmerken dat het gebruik van ‘rolmodellen’ zoals (ex)sporters in de tweede helft van 2022 al niet meer was toegestaan.
Doordat de eerste cijfers aan leken te tonen dat met name jongeren en jongvolwassenen overmatig aangetrokken werden tot het laagdrempelige online gokken, kwam de politiek namelijk relatief snel in actie om deze kwetsbare groep tegen verslavingsproblematiek te beschermen.
Hoewel een algeheel reclameverbod door velen als de enige, of in ieder geval de beste oplossing werd gezien, kwam er onder politieke druk een compromis. Het compleet verbieden van reclame zou spelers namelijk naar illegale goksites leiden in plaats van het legale aanbod. Dat zulke sites moeilijker te vinden zijn, onbetrouwbaar zijn en zelfs vaak geblokkeerd worden, werd voor het ‘gemak’ genegeerd.
De oplossing zou een verbod op rolmodellen zijn. BN’ers, (ex)sporters, influencers en andere personen met een groot bereik onder jongvolwassenen (tot 24 jaar) mogen vanaf 1 juli 2022 geen reclame voor online gokken meer maken. Anderhalf jaar later en het volledige verbod op ongerichte reclame voor kansspelen een feit. Wie had dat verwacht.
Online gokken anno 2024
iGaming, zoals de online kansspelindustrie ook genoemd wordt, is in Nederland aan zijn derde volledige kalenderjaar begonnen. Na bijna 2,5 jaar tijd zijn er inmiddels 27 vergunningen gegeven, maar ook ongeveer net zoveel afgewezen omdat de Nederlandse eisen streng zijn.
Zo moeten alle online casino’s een ‘controledatabank’ (CBD) met ‘near real time’ speelgegevens van alle spelers bijhouden, zodat de KSA kan controleren of alles altijd eerlijk verloopt. Met zo’n systeem hebben grote buitenlandse aanbieders geen ervaring. Dit leidt ertoe dat we inmiddels steeds meer overnames zien. Niet alleen nemen grote buitenlandse casino’s kleinere Nederlandse casino’s met een vergunning en een CBD over, ook investeringsfondsen zien kansen.
De 500 miljoen euro waar we eerder over spraken was namelijk een grove onderschatting van de werkelijkheid. Nu het aantal (nieuwe) spelers lijkt af te vlakken staat de opbrengst van casino’s, de inzetten – de uitbetaalde prijzen, op ruim 1,3 miljard euro per jaar.
Dit is bijna het dubbele van wat mensen aan ‘gewoon’ gamen uitgeven. Want hoewel een console of game laptop je een paar honderd euro kost en je daar de nieuwste spellen van 80 euro nog bij moet kopen, geeft de gemiddelde gokker per maand 170 euro uit.
Het lijkt erop dat online gokken z’n plekje in de Nederlandse maatschappij heeft verworven en op wat kleine aanpassingen na, lijkt de situatie zich te stabiliseren. De grootste wijziging die er mogelijk aan zit te komen, is een nationale stortingslimiet zoals ook in België van kracht is. Maar aangezien het delen van de benodigde informatie op veel vlakken lijnrecht tegenover de AVG staat, zal dat waarschijnlijk een proces van jaren zijn.
